Alkoholizm jest nader często postrzegany jako problem jednostki, osoby nadużywającej alkohol. W rzeczywistości uzależnienie w równym stopniu dotyka rodziny, przyjaciół oraz inne osoby z otoczenia osób uzależnionych. Ta przewlekła choroba charakteryzuje się niekontrolowanym spożywaniem alkoholu, pomimo negatywnych konsekwencji zdrowotnych, zawodowych i osobistych. W tym miejscu podkreślenia wymaga fakt, że alkoholizm nie jest wyborem, ale chorobą, która wymaga zrozumienia, współczucia i profesjonalnej interwencji.
Przyczyny choroby alkoholowej
Choroba alkoholowa może się rozwijać na wielu podłożach, stąd nie sposób wskazać jednej przyczyny czy grupy przyczyn, które ją powodują. Przyczyny uzależnienia mogą się różnić zależnie od jednostki. Wskazuje się tu na:
- predyspozycje genetyczne – badania wykazały, że genetyka odgrywa znaczącą rolę w rozwoju alkoholizmu, a osoby, w których rodzinach występowały przypadki choroby alkoholowej, są bardziej narażone na uzależnienie niż osoby, u których nie wykazano predyspozycji genetycznych;
- czynniki środowiskowe i społeczne – w rozwoju choroby alkoholowej znaczącą rolę odgrywa otoczenie, w jakim dorasta i żyje dana osoba, w szczególności na uwagę zasługują czynniki, takie jak presja rówieśnicza, dostępność alkoholu, a także społeczne i kulturowe normy dotyczące picia;
- uwarunkowania psychologiczne – osoby zmagające się z problemami i zaburzeniami psychicznymi często traktują alkohol jako formę samoleczenia, co może prowadzić do rozwoju uzależnienia;
- wczesne doświadczenia życiowe – traumy z dzieciństwa, nadużycia czy zaniedbanie, mogą zwiększać ryzyko rozwoju alkoholizmu w późniejszym życiu;
- stres – chroniczny stres niezależnie od swojego podłoża może prowadzić do nadużywania alkoholu jako sposobu na radzenie sobie z trudnymi emocjami;
- wpływ grupy rówieśniczej i rodziny – określone wzorce picia w grupie rówieśniczej lub w rodzinie mogą normalizować nadmierne spożywanie alkoholu, co z kolei może prowadzić do rozwoju alkoholizmu;
- brak wsparcia społecznego – osoby, które czują się izolowane lub nie mają silnej sieci wsparcia społecznego, mogą być bardziej narażone na nadużywanie alkoholu, a w konsekwencji rozwój choroby alkoholowej.
Czym objawia się alkoholizm?
Rozpoznanie alkoholizmu na wczesnym etapie jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Niestety jest bardzo trudne, ponieważ granica pomiędzy piciem kontrolowanym a niekontrolowanym jest bardzo cienka. Naszą uwagę w tym zakresie powinny zwrócić:
- wzrost tolerancji na alkohol (wypijanie coraz większych ilości alkoholu dla uzyskania tego samego efektu, co wcześniej),
- utrata kontroli nad piciem,
- nieudane próby ograniczenia lub zaprzestania spożywania alkoholu,
- zaniedbywanie obowiązków rodzinnych, zawodowych, społecznych,
- zmiany w relacjach i narastająca izolacja społeczna,
- zmiany w zachowaniu i nastroju,
- zaniedbywanie wyglądu i higieny osobistej,
- występowanie fizycznych objawów odstawienia (m.in.:drżenie rąk, pocenie się, nudności, bezsenność).
Leczenie alkoholizmu
Leczenie alkoholizmu wymaga od osoby uzależnionej przyznania się do problemu z nadmiernym spożywaniem alkoholu i dostrzeżenia jego konsekwencji. Kluczowe jest, aby osoba uzależniona zdała sobie sprawę z tego, że boryka się z nałogiem, który wymaga profesjonalnego leczenia. Jednocześnie celem terapii jest pokazanie, że wyjście z uzależnienia jest możliwe i można prowadzić życie wolne od nałogu.
Powyższy cel uzyskujemy dzięki zastosowaniu szerokiego wachlarza narzędzi i metod pracy z osobą uzależnioną, takich jak:
- detoksykacja organizmu,
- farmakoterapia,
- psychoterapia – zajęcia indywidualne i grupowe,
- edukacja i profilaktyka.
